²³Sự kính sợ Đức Giê-hô-va dẫn đến sự sống:
   Làm cho người ta được thỏa nguyện,
   Và ngăn cản mọi tai họa.
²⁴Kẻ lười biếng thò tay vào đĩa,
   Rồi không thèm đưa nó lên miệng mình.
²⁵Hãy đánh phạt kẻ nhạo báng thì người ngây thơ sẽ trở nên khôn khéo;
   Hãy khiển trách người hiểu biết, người ấy sẽ thêm tri thức.
²⁶Kẻ ngược đãi cha và xua đuổi mẹ mình
   Là đứa con gây xấu hổ và sỉ nhục.
²⁷Hỡi con ta, khi không nghe lời khuyên dạy nữa,
   Con sẽ lầm lạc cách xa các lời tri thức.
²⁸Nhân chứng gian tà nhạo báng sự công chính,
   Và miệng kẻ ác nuốt chửng tội lỗi.
²⁹Sự trừng phạt dành sẵn cho kẻ nhạo báng,
   Roi vọt sắm sẵn cho lưng kẻ ngu dại.
\t20 Rượu khiến người ta nhạo báng, thức uống say gây tiếng ồn ào;
   Ai dùng nó quá độ chẳng phải là khôn ngoan.
²Cơn giận kinh khiếp của vua giống như sư tử gầm thét;
   Ai chọc giận vua là làm hại mạng sống mình.
³Người tránh khỏi điều tranh cãi đáng được tôn trọng;
   Chỉ những kẻ ngu dại mới lao vào đó.
⁴Kẻ lười biếng không chịu cày cấy đúng thời vụ;
   Đến mùa gặt, nó sẽ xin ăn nhưng chẳng được gì.

Sống theo ơn kêu gọi của Chúa

 ¹⁷Mỗi người phải sống theo ơn Chúa ban, và theo sự kêu gọi của Đức Chúa Trời. Đây là điều tôi đã dạy trong tất cả các Hội Thánh. ¹⁸Có ai đã chịu cắt bì mà được kêu gọi chăng? Đừng bỏ chứng cứ của sự cắt bì. Có ai chưa chịu cắt bì mà được kêu gọi chăng? Đừng tìm kiếm sự cắt bì. ¹⁹Cắt bì hay không cắt bì đều chẳng có gì đáng kể; điều đáng kể là vâng giữ các điều răn của Đức Chúa Trời. ²⁰Ai đang ở địa vị nào lúc được kêu gọi, hãy cứ ở địa vị đó. ²¹Anh em là nô lệ khi được kêu gọi chăng? Đừng bận tâm; nhưng nếu anh em có thể được tự do thì hãy nắm lấy cơ hội. ²²Vì người nào được Chúa kêu gọi lúc còn là nô lệ thì trở nên người tự do trong Chúa. Cũng vậy, người tự do lúc được kêu gọi thì trở nên nô lệ của Đấng Christ. ²³Anh em đã được mua bằng giá rất cao; đừng trở nên nô lệ cho loài người. ²⁴Anh em ở địa vị nào lúc được kêu gọi, hãy cứ ở địa vị đó trước mặt Đức Chúa Trời.

Vấn đề độc thân

 ²⁵Về vấn đề các trinh nữ, tôi không có mệnh lệnh của Chúa; nhưng bởi ơn thương xót của Chúa, tôi nêu ý kiến của mình như một người đáng tin cậy. ²⁶Vì những khó khăn hiện tại, tôi nghĩ, nếu một người cứ ở vậy thì vẫn tốt. ²⁷Có phải bạn đang bị ràng buộc với vợ? Đừng tìm cách thoát ra. Có phải bạn chưa bị ràng buộc với vợ? Đừng kiếm vợ. ²⁸Nhưng nếu bạn lấy vợ, bạn chẳng có tội gì; nếu một trinh nữ lấy chồng, nàng cũng chẳng có tội gì. Tuy nhiên, những người có gia đình thì sẽ gặp nhiều trở ngại thuộc đời nầy; tôi muốn anh em tránh khỏi điều đó.
 ²⁹Thưa anh em, tôi muốn nói rằng: Thời gian còn quá ngắn; nên từ bây giờ, những người có vợ, hãy sống như không có; ³⁰những người than khóc, hãy sống như không than khóc; những người vui mừng, hãy sống như không vui mừng; những người mua sắm, hãy sống như không có vật gì; ³¹những người đang gắn bó với thế gian, hãy sống như không gắn bó, vì hình trạng của thế gian nầy sẽ qua đi. ³²Tôi muốn anh em khỏi bận tâm lo lắng. Người không lấy vợ thì chuyên lo việc Chúa, tìm cách làm vui lòng Chúa. ³³Nhưng người có vợ thì chăm lo việc đời, tìm cách làm hài lòng vợ, ³⁴và họ bị phân tâm. Đàn bà không lấy chồng, hoặc trinh nữ thì chuyên lo việc Chúa, tìm cách để cả thân thể và tâm linh được thánh sạch; nhưng người có chồng thì chăm lo việc đời, tìm cách làm hài lòng chồng.
 ³⁵Tôi nói điều nầy vì ích lợi cho anh em, không phải để ngăn trở anh em, nhưng muốn hướng anh em đến điều thích hợp và không phân tâm trong sự phục vụ Chúa.

Áp bức, lao khổ và cô độc

4 Ta trở lại xem xét mọi nỗi áp bức diễn ra dưới ánh mặt trời:

  Kìa, kẻ bị áp bức tuôn trào nước mắt
   Mà không ai an ủi họ!
  Kẻ áp bức cậy quyền cậy thế,
   Nhưng kẻ bị áp bức thì không được ai an ủi!
  ²Vậy nên, ta cho rằng những người chết,
   Những người đã chết rồi,
  Có phước hơn những người còn sống,
   Những người vẫn còn đang sống.
  ³Nhưng có phước hơn hai hạng người kia
   Là người chưa được sinh ra,
  Chưa thấy những việc gian ác
   Diễn ra dưới ánh mặt trời.
 ⁴Ta nhận thấy con người làm việc với mọi lao khổ và tài năng, chỉ vì muốn ganh đua giữa người nầy với kẻ khác mà thôi. Điều nầy cũng là sự hư không, theo luồng gió thổi.
  ⁵Kẻ ngu dại khoanh tay lười biếng,
   Tự hủy hoại chính mình.
  ⁶Thà đầy một lòng bàn tay mà được thư thái
   Còn hơn là đầy cả hai bàn tay mà phải lao khổ,
   Và chạy theo luồng gió thổi.
 ⁷Ta trở lại xem xét một điều hư không nữa dưới ánh mặt trời:
  ⁸Có một người sống cô độc;
   Không con cái, cũng không có anh em.
  Nhưng người không ngừng lao khổ,
   Mắt chăm nhìn của cải không hề chán;
  Người không tự hỏi rằng: “Tôi phải chịu lao khổ,
   Bắt mình từ bỏ những lạc thú là vì ai?”
  Đây cũng là sự hư không,
   Thật là công việc cực nhọc.
\t

Giá trị một người bạn

  ⁹Hai người hơn một,
   Vì họ sẽ được công giá tốt về công lao của mình.
  ¹⁰Nếu người này ngã
   Thì người kia sẽ đỡ bạn mình lên.
  Nhưng thật khốn khổ cho người sống một mình mà bị ngã,
   Vì không có ai đỡ mình lên!
  ¹¹Cũng vậy, nếu hai người ngủ chung thì ấm;
   Còn một mình thì làm sao ấm được?
  ¹²Hơn nữa, nếu ở một mình dễ bị người khác áp đảo,
   Nhưng hai người thì có thể chống cự lại;
   Một sợi dây bện ba tao thật khó đứt.
\t

Sự thăng tiến cũng là hư không

 ¹³Một người trẻ nghèo mà khôn, còn hơn một ông vua già mà dại, chẳng còn biết nghe lời khuyên can. ¹⁴Vì người trẻ ấy ra khỏi ngục để làm vua, dù người sinh ra vốn nghèo nàn trong vương quốc mình. ¹⁵Ta thấy mọi người sống, đi lại dưới ánh mặt trời, đều theo người thứ nhì trẻ tuổi nầy, là người sẽ lên thay thế vị vua kia. ¹⁶Dân chúng theo vị vua trẻ nầy đông vô cùng. Tuy nhiên, những thế hệ sau không còn mến phục vua nầy nữa. Thật điều nầy cũng là sự hư không, theo luồng gió thổi.

Cẩn trọng trong việc hứa nguyện

5 Hãy cẩn trọng khi con bước chân đến nhà Đức Chúa Trời. Thà đến gần mà lắng nghe hơn là dâng sinh tế như những kẻ ngu dại, vì họ không nhận biết mình làm điều ác.
  ²Con đừng vội vàng mở miệng,
   Cũng đừng hấp tấp nói điều gì trước mặt Đức Chúa Trời,
  Vì Đức Chúa Trời ở trên trời,
   Còn con ở dưới đất.
   Vậy, hãy ít lời.
  ³Nhiều điều lo lắng sinh ra chiêm bao,
   Còn nhiều lời thì sinh ra ngu dại.
 ⁴Khi con hứa nguyện điều gì với Đức Chúa Trời thì đừng chậm trễ hoàn nguyện, vì Ngài chẳng vui thích kẻ dại. Vậy, hãy hoàn thành điều con hứa nguyện. ⁵Thà đừng hứa nguyện hơn là hứa nguyện mà không hoàn nguyện. ⁶Đừng để miệng con khiến con phạm tội, và đừng nói trước mặt sứ giả của Đức Chúa Trời rằng: “Đó là lầm lỡ.” Sao con làm cho Đức Chúa Trời nổi giận vì lời nói của con, và Ngài phá hủy công việc của tay con?
 ⁷Ở đâu có quá nhiều chiêm bao, ở đó có nhiều điều hư không và lắm lời. Vậy, hãy kính sợ Đức Chúa Trời.

Sự giàu có và của cải đều là hư không

 ⁸Khi con thấy trong một địa phương có người nghèo bị áp bức, công lý và lẽ phải bị chà đạp, thì đừng ngạc nhiên về vấn đề nầy; vì một quan chức cao được quan chức cao hơn che chở, và trên họ còn có quan chức cao hơn nữa. ⁹Nhưng trong mọi trường hợp, có một vị vua cho những cánh đồng được canh tác vẫn ích lợi cho xứ sở hơn.
  ¹⁰Kẻ ham tiền bạc chẳng bao giờ thỏa mãn về tiền bạc;
   Kẻ ham của cải chẳng bao giờ thỏa mãn về lợi nhuận.
   Điều nầy cũng là hư không.
  ¹¹Của cải càng thêm nhiều,
   Người ăn xài cũng gia tăng.
  Người có của cải được ích lợi gì,
   Ngoài việc ngắm nhìn nó?
  ¹²Người làm việc khó nhọc, vẫn ngủ ngon giấc,
   Dù ăn nhiều hay ít.
  Nhưng lắm tiền nhiều của
   Khiến người giàu không yên giấc được.
 ¹³Có một tai họa trầm trọng mà ta thấy xảy ra dưới ánh mặt trời:
  Có người chất chứa của cải
   Lại chuốc lấy điều bất hạnh cho mình.
  ¹⁴Vì thất bại trong việc kinh doanh,
   Người ấy mất hết của cải;
  Người có sinh một con trai,
   Nhưng chẳng còn gì để lại cho nó.
  ¹⁵Khi lọt lòng mẹ nó trần truồng thể nào
   Thì sẽ ra đi thể ấy;
  Khi ra đi trong tay nó chẳng đem theo thứ gì
   Từ công lao khó nhọc của mình.
 ¹⁶Đây cũng là một tai họa trầm trọng:
  Người vào đời thể nào phải ra đi thể ấy.
   Vậy, con người phải chịu lao khổ theo luồng gió thổi
   Thì có ích gì đâu?
  ¹⁷Hơn nữa, con người phải sống suốt đời trong tăm tối,
   Phải chịu nhiều phiền muộn, đau buồn và tức giận.
 ¹⁸Kìa, ta thấy rằng thật là tốt đẹp và thích đáng cho con người ăn, uống, và vui hưởng mọi công lao mình làm ra dưới ánh mặt trời trọn đời sống mà Đức Chúa Trời ban cho; vì đó là phần con người được hưởng. ¹⁹Như thế, tất cả những ai được Đức Chúa Trời ban sự giàu có, của cải, cũng như cho quyền sử dụng của cải ấy sẽ nhận lấy phần mình, và vui hưởng công lao mình làm ra. Đó chính là món quà Đức Chúa Trời ban tặng. ²⁰Người ấy sẽ không còn nhớ nhiều về đời sống mình, vì Đức Chúa Trời làm cho lòng người tràn ngập niềm vui.

Có của mà không được hưởng cũng là hư không

6 Ta lại thấy một tai họa khác xảy ra dưới ánh mặt trời, đó là một tai họa lớn đối với loài người: ²Có một người được Đức Chúa Trời ban cho sự giàu có, của cải và danh vọng, đến nỗi người không thiếu bất cứ điều gì lòng mình mong muốn. Nhưng Đức Chúa Trời không cho người ấy hưởng những điều đó, mà lại cho một người xa lạ khác hưởng. Đó là sự hư không, một tai họa đau thương. ³Nếu có một người sinh hàng trăm con cái và sống lâu trăm tuổi, mà lòng không được thỏa nguyện về các phước lành, và chết chẳng được chôn, ta cho rằng đứa bé chết lúc mới sinh còn có phước hơn người ấy. ⁴Vì nó đến trong sự hư không, lại trở về với bóng tối; tên tuổi nó bị chôn vùi trong bóng tối. ⁵Nó chưa hề thấy, cũng chưa hề biết đến ánh mặt trời; tuy nhiên, nó được an nghỉ hơn người kia. ⁶Giả sử người kia sống đến hai nghìn năm nhưng không hưởng được một chút phước hạnh nào thì có ích gì? Chẳng phải mọi người đều về cùng một chỗ sao?
 ⁷Mọi nỗi lao khổ của con người là vì miệng mình, nhưng lòng thèm khát thì không bao giờ được thỏa mãn. ⁸Người khôn ngoan có lợi gì hơn kẻ ngu dại? Người nghèo mà biết cách xử thế có được lợi gì không? ⁹Điều mắt thấy tốt hơn là điều mơ ước viển vông. Đây cũng là sự hư không, theo luồng gió thổi.
 ¹⁰Điều gì hiện có thì đã được đặt tên từ lâu rồi, loài người sẽ ra sao thì đã được cho biết từ trước; vậy loài người không thể cưỡng lại Đấng mạnh hơn mình. ¹¹Càng nhiều lời càng thêm sự hư không; vậy nói nhiều có ích lợi gì cho con người? ¹²Vì ai biết được điều gì là tốt cho con người trong chuỗi ngày hư không và qua mau như chiếc bóng? Ai có thể nói trước cho con người điều gì sẽ xảy ra dưới ánh mặt trời sau khi mình lìa đời?