⁸ Một người được khen ngợi tùy theo sự khôn ngoan mình,
  Còn kẻ có lòng gian tà sẽ bị coi khinh.

⁹ Thà làm một người tầm thường mà có đầy tớ
  Còn hơn kẻ tự tôn mà lại thiếu ăn.

¹⁰ Người công chính chăm lo cho sự sống của bầy gia súc mình,
  Nhưng lòng thương xót của kẻ ác là sự hung bạo.

¹¹ Ai cày đất mình sẽ được lương thực dư dật,
  Còn ai đi theo kẻ lười biếng là kẻ thiếu hiểu biết.

¹² Kẻ ác tham muốn của phi nghĩa,
  Nhưng cội rễ của người công chính sinh bông trái.

¹³ Kẻ ác mắc bẫy vì những tội lỗi của đôi môi,
  Còn người công chính thoát khỏi hoạn nạn.

¹⁴ Một người sẽ được đầy tràn phước hạnh nhờ kết quả của môi miệng mình,
  Và mỗi người sẽ được báo trả tùy theo việc tay mình đã làm.

¹⁵ Đường lối của kẻ ngu dại vốn ngay thẳng theo mắt nó,
  Nhưng người khôn ngoan lắng nghe lời khuyên dạy.

¹⁶ Kẻ ngu dại bộc lộ ngay lòng giận dữ,
  Nhưng người khôn khéo bỏ qua điều làm sỉ nhục mình.

¹⁷ Nhân chứng thật nói ra điều công chính,
  Còn kẻ chứng gian chỉ nói chuyện lọc lừa.

Đức Chúa Jêsus chữa lành người mù từ lúc mới sinh

9 Đang khi đi đường, Đức Chúa Jêsus thấy một người mù từ lúc mới sinh. ² Các môn đồ hỏi Ngài: “Thưa Thầy, ai là người đã phạm tội, người nầy hay cha mẹ anh ta, khiến anh ta mới sinh ra đã bị mù?”

³ Đức Chúa Jêsus đáp: “Không phải vì anh nầy, hay cha mẹ anh đã phạm tội; nhưng để công việc của Đức Chúa Trời được tỏ ra trong anh ta. ⁴ Lúc còn ban ngày, chúng ta phải làm những công việc của Đấng đã sai Ta; đêm đến, không ai có thể làm việc được. ⁵ Đang lúc Ta còn ở thế gian, Ta là ánh sáng của thế gian.”

⁶ Nói xong, Ngài nhổ xuống đất, lấy nước bọt hòa thành bùn và bôi vào mắt người mù, ⁷ rồi bảo anh ta: “Hãy đi và rửa nơi hồ Si-lô-ê” (từ nầy có nghĩa là “được sai đi”). Vậy, anh ta đi và rửa, rồi trở lại thì thấy được.

⁸ Láng giềng và những người trước đây đã thấy anh ăn xin, nói rằng: “Đây có phải là người vẫn ngồi ăn xin đó không?” ⁹ Người thì nói: “Đúng là anh ta”;

kẻ lại bảo: “Không phải, nhưng là một người nào đó giống anh ta.”

Còn anh ta nói: “Chính tôi đây.”

¹⁰ Họ hỏi anh ta: “Thế thì, làm sao mắt anh lại mở ra được?”

¹¹ Anh đáp: “Một người tên là Jêsus đã hòa bùn bôi vào mắt tôi, và bảo tôi hãy đi đến hồ Si-lô-ê mà rửa. Vậy tôi đã đi, rửa và thấy được.”

¹² Họ lại hỏi: “Ông ấy ở đâu?” Anh đáp: “Tôi không biết.”

¹³ Họ dẫn người trước đây bị mù đến với những người Pha-ri-si. ¹⁴ Ngày Đức Chúa Jêsus hòa bùn và mở mắt cho người mù là ngày sa-bát. ¹⁵ Những người Pha-ri-si lại hỏi anh được sáng mắt cách nào. Anh đáp: “Ông ấy bôi bùn vào mắt tôi, tôi rửa, rồi thấy được.”

¹⁶ Vài người trong nhóm Pha-ri-si nói: “Người nầy không phải đến từ Đức Chúa Trời, vì không giữ ngày sa-bát.”

Số khác thì nói: “Một người tội lỗi sao có thể làm được những dấu lạ như vậy?” Và giữa họ có sự chia rẽ.

¹⁷ Vì vậy, họ lại hỏi người mù: “Còn anh, anh nói gì về người đã làm cho anh sáng mắt?”

Anh đáp: “Ông ấy là một nhà tiên tri.”

¹⁸ Tuy nhiên, người Do Thái không tin rằng người nầy trước đây đã mù mà nay lại thấy được, cho đến lúc họ gọi cha mẹ anh ta đến ¹⁹ và hỏi rằng: “Đây có phải là con trai ông bà, người mà ông bà nói đã bị mù từ lúc mới sinh không? Thế sao bây giờ anh ta lại thấy được?”

²⁰ Cha mẹ anh ta trả lời: “Chúng tôi biết đây chính là con trai chúng tôi, cháu bị mù từ lúc mới sinh. ²¹ Nhưng bây giờ làm thế nào cháu thấy được thì chúng tôi không biết. Chúng tôi cũng không biết ai đã mở mắt cho cháu. Các ông cứ hỏi cháu, cháu đã đủ tuổi rồi, nó sẽ tự nói.” ²² Cha mẹ người mù nói vậy vì sợ người Do Thái, vì người Do Thái đã thỏa thuận rằng nếu ai xưng Đức Chúa Jêsus là Đấng Christ thì bị khai trừ khỏi nhà hội. ²³ Vì vậy, cha mẹ người mù mới nói: “Cháu đủ tuổi rồi, cứ hỏi nó.”

²⁴ Một lần nữa, những người Pha-ri-si lại gọi người trước đây đã bị mù, và nói: “Hãy tôn vinh Đức Chúa Trời! Chúng tôi biết người nầy là kẻ có tội.”

²⁵ Anh trả lời: “Tôi không biết ông ấy có phải là kẻ có tội hay không. Nhưng tôi chỉ biết một điều, ấy là trước tôi đã mù mà bây giờ thấy được.”

²⁶ Họ lại hỏi: “Ông ta đã làm gì cho anh? Ông ta đã mở mắt anh ra sao?”

²⁷ Anh đáp: “Tôi đã nói với các ông rồi mà các ông không chịu nghe. Tại sao các ông lại muốn nghe nữa? Có phải các ông cũng muốn trở nên môn đồ của ông ấy không?”

²⁸ Họ lăng mạ anh ta và nói: “Mầy mới là môn đồ của ông ấy, chứ chúng ta là môn đồ của Môi-se. ²⁹ Chúng ta biết Đức Chúa Trời đã phán với Môi-se, nhưng về người nầy thì chúng ta không biết từ đâu đến.”

³⁰ Người mù trả lời: “Người đã mở mắt cho tôi mà các ông không biết từ đâu đến thì quả là một việc lạ. ³¹ Chúng ta biết Đức Chúa Trời không nghe những kẻ có tội, nhưng nếu ai kính sợ Ngài, và làm theo ý muốn Ngài thì Ngài nghe người ấy. ³² Từ xưa đến giờ, chưa hề nghe nói có ai mở mắt cho người mù từ lúc mới sinh. ³³ Nếu người nầy không đến từ Đức Chúa Trời thì không thể làm được gì cả.”

³⁴ Họ trả lời: “Cả con người của mầy vốn sinh ra trong tội lỗi mà còn muốn dạy chúng ta sao?” Rồi họ đuổi anh ta ra ngoài.

Na-ô-mi và Ru-tơ

1 Trong đời các quan xét, một nạn đói xảy ra trong xứ. Có một người từ Bết-lê-hem xứ Giu-đa cùng với vợ và hai con trai mình đến tạm trú trong xứ Mô-áp. ² Người nầy tên là Ê-li-mê-léc, vợ tên là Na-ô-mi, hai con trai tên là Mạc-lôn và Ki-li-ôn; tất cả là người Ê-phơ-rát thuộc Bết-lê-hem trong xứ Giu-đa. Họ đến xứ Mô-áp và sinh sống ở đó.

³ Bấy giờ, chồng của Na-ô-mi là Ê-li-mê-léc qua đời để nàng lại với hai con trai. ⁴ Hai người con trai nầy cưới vợ là người Mô-áp. Một người tên là Ọt-ba và người kia tên là Ru-tơ. Họ ở tại đó khoảng mười năm. ⁵ Sau đó, Mạc-lôn và Ki-li-ôn cũng qua đời, để lại Na-ô-mi một mình, không chồng, không con.

⁶ Bấy giờ, khi còn ở xứ Mô-áp, Na-ô-mi nghe nói rằng Đức Giê-hô-va đã đoái thương dân Ngài và ban lương thực cho họ nên bà cùng với hai con dâu mình vội vàng từ xứ Mô-áp trở về. ⁷ Vậy bà rời chỗ mình đang ở, cùng hai con dâu lên đường trở về xứ Giu-đa.

⁸ Nhưng Na-ô-mi nói với hai con dâu mình rằng: “Các con mỗi người hãy trở về nhà mẹ mình đi. Cầu xin Đức Giê-hô-va tỏ lòng thương với hai con, như hai con đã tỏ lòng thương với mẹ và những người quá cố. ⁹ Nguyện Đức Giê-hô-va ban cho hai con được bình an nơi nhà chồng mới!”

Rồi bà ôm hôn hai dâu mình và hai nàng òa lên khóc. ¹⁰ Hai nàng nói: “Chúng con sẽ đi với mẹ trở về quê hương của mẹ.”

¹¹ Na-ô-mi trả lời: “Hai con gái của mẹ ơi, hãy trở về chứ đi với mẹ làm gì? Mẹ đâu còn các con trai trong lòng để có thể làm chồng các con được? ¹² Các con của mẹ, hãy trở về đi! Mẹ già rồi, không lấy chồng được nữa. Mà cho dù mẹ có hi vọng lấy chồng tối nay và sẽ sinh con trai đi nữa, ¹³ chẳng lẽ các con cứ đợi cho đến khi chúng khôn lớn sao? Chẳng lẽ các con không lấy chồng khác sao? Không, con gái của mẹ, nỗi cay đắng của mẹ nhiều gấp bội các con, vì tay của Đức Giê-hô-va đã giơ ra giáng họa trên mẹ.”

¹⁴ Hai nàng lại òa lên khóc. Rồi Ọt-ba hôn từ biệt mẹ chồng mình, nhưng Ru-tơ không chịu lìa bà.

¹⁵ Na-ô-mi nói với Ru-tơ: “Nầy, chị con đã trở về quê hương và các thần của nó. Con hãy theo nó mà về đi!”

¹⁶ Nhưng Ru-tơ thưa:
“Xin đừng ép con lìa bỏ mẹ
  Hoặc quay trở về!
Mẹ đi đâu con sẽ đi theo đó;
  Mẹ ở nơi nào con sẽ ở nơi đó.
Dân tộc của mẹ là dân tộc của con;
  Đức Chúa Trời của mẹ là Đức Chúa Trời của con.
¹⁷ Mẹ chết nơi nào, con cũng muốn chết
Và được chôn nơi đó.
  Trừ cái chết ra,
  Nếu vì lý do nào khác khiến con lìa bỏ mẹ,
Nguyện Đức Giê-hô-va giáng họa trên con!”
¹⁸ Na-ô-mi thấy nàng cương quyết đi theo mình thì không nói nữa.

¹⁹ Vậy hai người đi đến Bết-lê-hem. Khi họ đến Bết-lê-hem, cả thành đều xôn xao. Các phụ nữ hỏi: “Có phải Na-ô-mi đấy không?”
²⁰ Bà trả lời họ:
  “Đừng gọi tôi là Na-ô-mi
Mà hãy gọi tôi là Ma-ra,
  Vì Đấng Toàn Năng đã khiến tôi chịu nhiều cay đắng.
²¹ Tôi ra đi với của cải dư đầy,
  Nhưng Đức Giê-hô-va dắt tôi về tay không.
Đức Giê-hô-va đã lên án tôi
  Và Đấng Toàn Năng khiến tôi chịu nhiều khốn khổ.
Sao còn gọi tôi là Na-ô-mi làm gì?”
²² Thế là Na-ô-mi cùng với con dâu là Ru-tơ, người Mô-áp, từ xứ Mô-áp trở về. Hai người đến Bết-lê-hem vào đầu mùa gặt lúa mạch.

Ru-tơ đi mót lúa

2 Na-ô-mi có một người bà con bên chồng tên là Bô-ô, một người có quyền thế và giàu có, thuộc gia tộc của Ê-li-mê-léc.

² Ru-tơ, người Mô-áp, thưa với Na-ô-mi: “Xin cho con ra ngoài ruộng để mót lúa. Con sẽ theo sau người nào sẵn lòng cho con mót.”

Na-ô-mi trả lời: “Con gái của mẹ, con cứ đi!” ³ Vậy Ru-tơ đi theo sau các thợ gặt và mót lúa trong một đám ruộng kia. Nàng may mắn gặp được đám ruộng của Bô-ô, thuộc gia tộc Ê-li-mê-léc.

⁴ Lúc ấy, Bô-ô từ Bết-lê-hem đến. Ông chào các thợ gặt: “Nguyện Đức Giê-hô-va ở cùng anh em!”

Họ đáp lại: “Nguyện Đức Giê-hô-va ban phước cho ông!”

⁵ Bô-ô hỏi người đầy tớ trông coi thợ gặt rằng: “Cô gái trẻ kia là con của ai thế?”

⁶ Người đầy tớ trông coi thợ gặt trả lời: “Đó là một thiếu phụ người Mô-áp từ xứ Mô-áp trở về cùng với Na-ô-mi. ⁷ Nàng có nói với chúng tôi rằng: ‘Xin cho phép tôi đi sau các thợ gặt để mót và lượm những gié lúa.’ Cô ta đến từ sáng và đứng mót cho đến bây giờ, chỉ nghỉ dưới chòi một lát.”

⁸ Bô-ô nói với Ru-tơ: “Nầy con gái ta, hãy nghe! Chớ đi mót trong ruộng khác và cũng đừng rời khỏi chỗ nầy. Hãy ở với các tớ gái ta ⁹ và xem họ gặt trong ruộng nào thì hãy đi theo sau họ. Ta đã cấm các đầy tớ ta đụng đến con. Nếu có khát, hãy đến uống nước mà các đầy tớ ta đã chứa sẵn trong các chum.”

¹⁰ Ru-tơ quỳ sấp mặt xuống đất mà thưa: “Vì sao con được ơn trước mặt ông khiến ông quan tâm đến con vốn là một người ngoại quốc?”

¹¹ Bô-ô đáp: “Người ta có thuật cho ta nghe mọi điều con đã làm cho mẹ chồng con từ khi chồng con chết, và việc con lìa cha mẹ, quê hương mình để đi đến một dân tộc mà con không biết trước. ¹² Nguyện Đức Giê-hô-va báo đáp điều con đã làm. Cầu xin Ngài ban thưởng cho con dư dật vì con đã đến núp dưới cánh Giê-hô-va Đức Chúa Trời của Y-sơ-ra-ên.”

¹³ Nàng thưa rằng: “Thưa chúa! Nguyện con cứ được ơn trước mặt chúa vì chúa đã an ủi và dùng lời tử tế nói với con là tớ gái chúa, dù con không ngang hàng với các tớ gái chúa!”

¹⁴ Đến bữa ăn, Bô-ô bảo nàng: “Hãy lại gần đây, lấy bánh chấm nước giấm mà ăn!”

Vậy nàng ngồi gần bên các thợ gặt và ông đưa bắp rang cho nàng. Nàng ăn no nê và để dành phần còn dư. ¹⁵ Khi nàng đứng dậy đi mót, Bô-ô dặn bảo các đầy tớ: “Hãy để cho nàng mót lúa, dù có mót giữa các bó lúa cũng đừng làm nàng hổ thẹn. ¹⁶ Cũng hãy rút vài gié trong bó lúa bỏ rớt cho nàng mót và đừng trách móc nàng điều gì.”

¹⁷ Vậy Ru-tơ mót lúa trong ruộng cho đến chiều tối. Nàng đập lúa mình đã mót và đong được khoảng mười ký lúa mạch. ¹⁸ Nàng vác lúa trở vào trong thành, và mẹ chồng nàng thấy số lúa nàng đã mót. Ru-tơ cũng lấy phần ăn dư để dành mà trao cho bà.

¹⁹ Mẹ chồng hỏi: “Hôm nay con mót lúa ở đâu? Con làm việc ở đâu? Phước cho người đã quan tâm đến con!”

Nàng thuật cho mẹ chồng biết nàng đã làm việc ở đâu. Nàng nói: “Người chủ ruộng nơi con làm việc hôm nay tên là Bô-ô.”

²⁰ Na-ô-mi nói với con dâu mình rằng: “Nguyện Đức Giê-hô-va ban phước cho Bô-ô vì Ngài không ngớt làm ơn cho người sống và kẻ chết!” Bà nói tiếp: “Người đó là bà con của chúng ta, là một trong những người có quyền chuộc lại sản nghiệp của chúng ta.”

²¹ Ru-tơ người Mô-áp nói tiếp: “Ông ấy còn nói với con rằng: ‘Hãy ở với các đầy tớ ta cho đến khi hết mùa gặt.’” ²² Na-ô-mi nói với Ru-tơ, dâu mình rằng: “Con gái của mẹ, thật tốt cho con đi theo các tớ gái của ông ấy, vì không chừng con sẽ gặp rắc rối nếu mót ở ruộng người khác.”

²³ Vậy Ru-tơ ở với các tớ gái của Bô-ô để mót lúa cho đến hết mùa gặt lúa mạch và lúa mì. Nàng sống với mẹ chồng mình.